ائمیل سیورانین آنا دیلی حاقدا دوشونجهلری
رامین جبارلییا سونولور
ائمیل سیوران Emil Michel Cioran رومانیا کؤکنلی فیرانسیزجا یازان بیر دوشونور و فیلسوفدور. اونون باشدا گئدن سؤزلریندن یازارلیغین چتینلیییدیر. تنقیدچیلرجه امیل سیوران یازیر دئیه: «هر شئی عبثدیر، یازماقدا بیله عبثدیر.» بئلهدیرسه سایین دوشونور نییه یازیرسیز کی؟ -: «یازماق اونوتماقدیر».
سیوران آنلاملاری گؤسترمهیه دئییل آنلامسیزلیغی گؤسترمک اوچون یازیردی: بیز شرری تحمل ائده بیلریک اما اونو دوشونه بیلمهریک. بئش حیسدن سونرا دویماغا باشقا یولوموز یوخدور.»
«تاریخ اینسانی زامان ایچینه توللاییب و ابدیتدن دیشلانیب، تاریخدن سونرا ایکینجی سوقوط دؤنهسیدیر، زامان دیشینا دیشلانماق»
او ۱۹۱۱ ده رومانیادا دوغولدو. اورادا فلسفه لیسانسی آلدی. سونرا آلمانیا سونرا دا پاریسه گئتدی. ۱۹۴۶ دا آنا دیلی ایله ایلگیلرینی کسیب فیرانسیز دیلینده یازماغا باشلادی. فیرانسیز دیلینده یازدیغی بیرینجی کتاب « فیرانسیز دیلینده یازان یابانجی یازارلار اؤدولو»نو آلدی. سیوران بوندان سونرا بئله بیر اؤدوللری قبول ائتمهدی . ندهنی بو اؤدوللری آلماماغا نهایدی؟ او اؤزونو بیر فیرانسیز یازار تانیردی آخی.
رومانیا دیلینده یازدیغی «قیددیسلر و گؤزیاشلاری» کیتابینا دا بئله رحم ائلهمهدی اونو یئنیدن قیسالدیب فیرانسیزجایا چئویردی.
فیرانسیز اوخوجولارینا گؤره، سیوران ۲۰ -جی قرنین ایکینجی یاریسینین باشدا گئدن یازارلاریندان بیریسیدیر.
رومانیالی بو یازار فیرانسیز “دیل”ینه گؤره نه دوشونور؟
او رومانیالی بیر دوستونا مکتوبوندا یازیر: «ایستیرمیسن بیلهسن بیر گون دیلیمیزه دؤنمهیه فیکیرلشیرم می یوخسا بو باشقا دیلده قالماغا کؤنوللویم؟ دئییلنلره گؤره بو دیلده من راحاتام اما راحات دئییلم ده، هئچ زامان دا اولمایاجام.»
بئلهلیکله ائمیل سیوران ایکینجی بیر دیلده اوستون باجاریلار قازاناراق راحات دئییل بونلا بئله اؤز دیلینه ده دؤنمهدی.
گئت گئده فیرانسیز دیلی سیورانی یئندیریب سوکوتا اوغراتدی. آخی اوتوز ایل بو دیلده یازماغا چالیشسا دا آنجاق اینسانین ایچریسی و ذاتی باشقا دیلده یازماقلا دهییشمز. اؤزونه قاییتماسان سوساجاقسان. یا براهنی دئمیشکن «بیز لالیق، ساعدی لاللاردان یازدی.»
سیوران سونرالار یازماییب یازماقدان ال چکدی. ۱۹۹۵ ده ۸۴ یاشیندا پاریسده اؤلدو.
او سون کیتابی ساییلان اعترافاتلار و لعنتلر* کیتابیندا بئله اعتراف ائلهدی:
«یابانجی دیلده بیز کلمهلرین ظرفی و قابی ساییلیریق، کلمهلر ایچیمیزده دئییل بلکه بیزدن ائشیکده دایانیرلار. سن ایله بو تعبیر و چیخیشا آراج اولان نسنهنین آراسیندا اولان آرالیق (فاصیله)، بیر چتینلییی، بلکه ماحالی آچیقلاییر: یابانجی دیلده اینسانین شاعیر اولماغینین چتینلیک و ماحاللیغینی. سنده کؤکو اولمایان سؤزجوکلرین جؤوهرینی نئجه ائشییه چکهجکسن؟ یولدان گلن (باشقا دیل ده یازان) کلمهلرین اوزونده (ایچینده دئییل) یاشاییر. او سونرا اؤیرندییی دیلده، اؤز ایچریسینده یاریلیب شعر جوشان یئری، عکس ائتدیره بیلمهیهجک.»
* - فیرانسیزجا اولان Anathèmes سؤزجویونو هر کس بیر چئشیت چئویریبدیر. بیریسی حاراملار، بیریسی لعنتلر، بیریسی آفروزلار ( قوومالار). نظره گلن بیزیم کولتوروموزده یئرینه دوشن “لعنت” داها یئترلی اولاجاقدیر، اؤزلجه لعنتده بیر چئشیت قوولماق دا واردیر. اونا گؤره الیوسفینین ترجومهسینی تورکیه ترجومهلری و ایمن حسن-ین ترجومهسینه ترجیح ائتدیم.
—
قایناقلار
۲. أیمن حسن-ین سیورانین تاریخ و اوتوپیا کیتابینین عربجه ترجومهسینه یازدیغی اؤن سؤز. ۱. سیورانین بوتون اثرلریندن بیر قیسالتما ساییلان ۴۷ صحیفهلیک «لو کان ادم سعید، محمدعلی الیوسفی» باشلیقلی کیتابدان ( بو کیتابدا نیتده وار)
بیات
- 13/10/28