اوچوروم اوزرینده نوتلار 1 و 2
1
کئچن ایللرده " جولة سریعة فی تاریخ الاتراک و الترکمان ماقبل الاسلام و ما بعده" باشلیقلی کیتاب الیمه چاتدی. کتابین مؤلفی الدکتور اسامة احمد ترکمانی، سوریه تورکلریندندیر. کتابین عنوانینی بئله چئویرمک اولار: ایسلامدان اؤنجه و سونرا تورکلر و تورکمانلارین تاریخینه اؤتری بیر باخیش.
بو کیتاب تاریخ باخیمیندان باشقا گئنل تاریخی کیتابلار کیمیدیر. ان آزی من گؤز دولاندیردیقدا یئنی بیر نؤکتهیه راستلامادیم. آنجاق کیتابین سونوندا ایلگینج بیر بؤلومو واردیر. مؤلف "قائمة ببعض من اهم و ابرز شخصیات الثقافة و النهضة العربیة فی العصر الحدیث" باشلیغی آلتیندا، صص 307-318 عرب دونیاسیندا آدلیم تورک سویلو کولتور و سیاست آداملاریندان سؤز آچیبدیر. قلمه آلدیغی بو آدلیملار آنا یا آتا طرفیندن تورک اولموشلار.
مؤلفین سیرالادیغی یازارلار ایچینده عبدالرحمن کواکبی، نجیب محفوظ، مصطفی المنفلوطی، نزار قبانی، توفیق حیکم و ... کیمی بؤیوک آدلار پارلاماقدادیرلار.
عبدالرحمن الکواکبی حاقدا یازیر: کؤکو تورکمان و اردبیل اصیللیدیر. نسبی شیخ صفی الدین اردبیلییه چاتیر. (ص 311)
نزار قبانی حاقدا: "آتا و آنا طرفیندن تورکدور. نفوذلو آقبیق عائیلهسیندندیر. آق بیق عائیلهسی تورکجهده الشارب الابیض (آغ بییق) آنلامینا گلیر.
دفاتر شامیة عتیقة کیتابینین حاشیهسینده ص 170 استاد احمد ایبش آقبیق کنیهسی حاقدا بئله یازیر: کنیه آنلامی: ak- bıyık الشوارب البیض (آغ سیبیل، بیق) بو کنیه 15-جی عصرده بو عائیلهنین جدّینه وئریلمیشدی. او تورکیهنین بورسا شهرینده یاشاییردی و عثمانلی سلطانی محمد فاتح اؤزو اونون مریدلریندن ایدی. دئییلنلره گؤره آغ بیق دده سلطان محمد فاتحه استانبولون فتحینی بشارت وئرمیشدی. ص 315
بو بؤلومده بعضی کورد سویلو عائیلهردن ده سؤز ائدیلیر. مثلا مؤلف لوبناندا یاشایان جنبلاط عائیلهسینی کورد سویلو بیلیر.
کیتابین کامیل مشخصاتی:
جولة سریعة فی تاریخ الاتراک و الترکمان ماقبل الاسلام و ما بعده، الدکتور اسامة احمد ترکمانی، دارلارشاد للنشر، سوریا، حمص 2007.
2
قومدا یاشاماغین اولوملو اولومسوز یانلاری واردیر. اولوملو یانلاریندان بیریسی ایرانین و بعضن دونیانین مختلف نوقطهلریندن بیر آرایا گلن اینسانلارلا تانیشماقدیر. بو شهرده آذربایجانین باتی سینیرلاریندا دونیایا گؤزآچمیش چوخلو شاعیرلر و اوزانلارا دا راست گلمک اولور. بونلاردان بیریسی قاراقانلی (ساوهلی) شاعیر رحمتلی اکرمعلی اسلامی (دوغوم 13310) ایدی.
اسلامی ایله بیرینجی دفعه عاشیق گونشین ائوینده گؤروشدوک. سون دؤنه ایسه قومون پارکلارینین بیریسینده بیر گئجه دانیشیب چایلاشدیق. او ایللر هفتهلیک بیر درنک قورماغا چوخ جان آتدی. بیر سورهده ائولرده هفتهلیک اوتوروملاری اولدو، من قاتیلا بیلمهدیم.
اسلامی ساوهنین قاراقان کندین ده دوغولموشدو. یادیما گلن بیر سویلاری دا ارمنی ایدی.
اونونلا گؤروشلریمیزین بیریسینده (3 اردیبهشت 1390) نوت دفتریمی آچیب ائشیتمهدیگیم و ایلگیمی چکن کلمهلری یازدیم. همن کلمهلری ایندی دفتریمدن بورا کئچیرم:
جابا: داغدا اولان کؤهول، داغ باشینداکی کؤهول.
قارتال، ترلان، لاچین اورادا یووا قویار.
(اسلامینین دئییشی ایله قارتال عقاب اولور، ترلان ایسه شاهین. ترلان قارتالدان کیچیک اولار، لاچین ایسه ترلاندان)
خوراتا : صحبت ائتمک. فیلانکسدن (فیلانکسله) خوراتا ائدیر: صحبت ائدیر.
(بیلمیرم بو خوراتانین عراق تورکلرین دئدیگی خوریات کلمهسی ایله بیر ایلگیسی وارمی؟)
اؤلومسهمک: فیلانکس اؤلومسهییر. (باشقا آچیقلاما یازمامیشام بونا)
هوندور: بؤیوک. (بو کلمه ادبی دیلیمیزده یایقیندیر، آنجاق قاراقان ماحالیندا ایشلنمهسی نوت آلماغیما سبب اولوب احتمالا)
خولخالاماق: چیلینگرلیک، چینییه بند وورماق.
- 19/01/09