چشم هایمان را باز کنیم - حامد رحمتی
کنش و رفتار شاعرانه برای خواننده اهمیت بسزایی دارد این مهم از گذشته تا به امروز در نزد مخاطبان آگاه شعر، امری ضروری و غیر قابل انکار بوده است. حیدر بیات در لحظه ها به شاعرانگی می رسد و همین قاعده کارنامه او را با دیگر شاعرانی که در این عرصه فعالیت کرده اند متمایز می کند. زبان ترکی به لحاظ خوش ساخت بودن دارای موسیقی و ساحت های تاویلی فراوانی ست ...
چنانچه درطی چند دهه اخیر تمرکز شاعران ترک علی رغم پتانسیل بالای این زبان، معطوف
به جبهه گیری و حواشی صنفی شد، باید خاطر نشان کرد این قاعده خسته کننده هنوز هم
جای مناقشه دارد، ولی این هنجار گریزی ها به سود ادبیات ما تمام نشد ظرفیت ها و
عوامل بیولوژیکی از سویی... و سرکوب روزنامه نگار و شاعر از سویی ، تمام علاقمندان
را در بهتی سنگین فرو برد، و ادبیات ما به جای غنی شدن و معرفی در محافل ادبی نا
خواسته پوشش سیاسی به خود گرفت و ما از آن ساحت عزیز که همانا یگانگی در ادبیات
بود دور شدیم و ناگزیر به حواشی ادبیات پرداختیم. این تمهیدات تکراری به گوش هر
شنونده ای آشناست و زنجموره های دم مرگ است.
اما شاعران امروز کشورمان که در جای جای ایران عزیز در حال زندگی هستند به خوبی
دریافته اند، کم کاری کرده اند شعر امروز باید به زبان مردم نزدیک شود. باید ساده
باشد نه ساده انگارانه ، شعر عرق ریزان روح در لحظات و ثانیه هایی مبهم است که
شاعر در تلالو تنهایی خویش به کلمات بی جان نقش می دهد.
" آلما یولو"... موجبات لذت را درخوانندگان شعرامروز فراهم می سازد، به
راستی دراین قهقرای نا به سامان ادبی آن هم در بازار کساد شعر انتشار کتاب هایی از
این دست دلگرم کننده است شاعر در این مجموعه کوشیده با معیارهای ملموسی به سراغ
شعر رود. رفتار شاعر و نگرش او به جهان پیرامونش نگاهی شاعرانه است ، گاهی شاعر تا
آنجا به شعر آغشته می شود که التذاد خوانش متن ظاهر فریفته ای به خود می گیرد و به
دلیل بن مایه های فلسفی به قرائت مکرر شعر می انجامد و چنین مسئله ای گواه بزرگی
برای موفقیت یک شاعر ترک زبان است.
گل قاپینی آچ / چوخداندیر کی بو کوچه ...
بیر دلی نین داشلانماسینا تامارزی لاییب آیی گورمه سم کی / دلی
اولمارام 50
فرمالیسم های روس در باره شعر تعریف زیبایی دارند ...به اعتقاد آنها شعر بیان
اندیشه ای ست به یاری تصویر ... حیدر بیات ، در این مجموعه می کوشد راهگشا باشد؛
چه در حوزه محتوا و فرم ... چه در حوزه اندیشه و خیال ... تصویرها چنان بکر و تازه
هستند که با شاخصه های رمانتیسیمی و بازهای زبانی به اوج زیبائی می رسند وهمین
رویکرد ساده ، اما عمیق به دلیل قاعده افزایی به شعرهای او حجم دو چندانی می دهد و
یکی از بارقه های مهم این مجموعه توجه به تونالیته زبانی و پارادکسیکال کردن روند
شعر در تقابل قرار دادن اجزا، در نزد مخاطبان شعر امروز است ، که بیشتر جنبه روان
شناختی دارد.
آت لار گئتدی / قامچی لار کیمی الیمیزدن / تپه میز قالدی / قامچی ص
51
بیات در اغلب شعرها موضعی فلسفی دارد چناچه تمایل به بازی های زبانی خواسته یا
ناخواسته شعر او را بر پایه تاویل شکل می دهند ، شاعر با زبان پیکار می کند تا به
اندیشه ای عمیق برسد و پر واضح است در چنین شرایطی شعر دارای ریتم دل انگیزی می
شود چرا که استفاده به جا از واژه ها و شناخت ظرفیت آنها کمک شایانی به پیشبرد
فضاهای تمکین خواهد کرد .
آی دیلیم ! / دیلیم دیلیم اولان تیکه لرین / دنیز اولدوزلاری تک
هره سی بیر دیل اولورلار / الدن اله دوشن اولکه لرین
کاغاذ جیزیق لارین پوزوب / هامیسی بیر بیر بیر اولورلار
اغلب شعرهای "آلما یولو" دارای زبان ساده ای هستند شاعر
به اجزای شعر نگرشی کاملن جزئی دارد و چنان بر لبه هستی راه می رود که گویی از
جاذبه زمین واهمه ای ندارد گاهی شعرهای بیات مرا به یاد ناظم حکمت می اندازد به
همین خاطر نگرش او را دوست دارم و فکر می کنم این کتاب جزو معدود کتاب های موفق در
زمانه ماست.
